ثبت اختراع
اختراع به زبان ساده: از ایده تا مالکیت معنوی
اختراع یعنی خلق چیزی کاملاً نو یا روشی تازه برای ساخت محصولی که قبلاً وجود نداشته. به عبارت دیگر، هر ایدهای که از ذهن فرد یا تیمی بیرون بیاید و برای اولین بار مشکلی فنی، صنعتی یا حرفهای را حل کند، اختراع محسوب میشود.
قانون ایران (قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری) اختراع را «نتیجه فکر فرد یا افراد» میداند که برای نخستین بار، یک فرآیند یا محصول خاص را معرفی کرده و در حوزهای مانند صنعت، کشاورزی یا فناوری، گرهای را باز کند.
سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) آن را «راهحل جدید برای یک مشکل فنی» تعریف میکند و دفتر ثبت اختراعات آمریکا (USPTO) دامنه وسیعتری دارد: هر فرآیند، ماشین، ساخت، ترکیب مواد، پیشرفت مفید یا حتی گونههای گیاهی جدید – مشروط به اینکه **قابل پتنت** (ثبت اختراع) باشد.
سه شرط اصلی ثبت اختراع (الزامات جهانی):
1. جدید بودن (نوآوری): قبلاً در هیچ جایی منتشر یا استفاده نشده باشد.
2. گام ابتکاری: فراتر از دانش معمولی متخصصان حوزه باشد.
3. کاربرد صنعتی: قابل تولید و استفاده در صنعت (شامل کشاورزی، خدمات، صنایع دستی و…) باشد.
نکته کلیدی: اختراع فقط در ذهن نیست؛ باید قابلیت اجرا و ساخت عملی داشته باشد – چه توسط مخترع یا دیگران.
چه کسانی میتوانند اختراع ثبت کنند؟
هر فرد یا شرکتی که:
– محصولی کاملاً جدید ابداع کند.
– روشی نوین برای تولید، استفاده یا بهبود یک کالا در هر حوزهای (صنعتی، تجاری، پزشکی و…) ارائه دهد.
چه اختراعاتی قابل ثبت نیستند؟ (ماده ۴ قانون ایران)
کشفیات، نظریه های علمی، روش های ریاضی و آثار هنری
طرح ها و قواعد یا روش های انجام کار تجاری و سایر فعالیت های ذهنی و اجتماعی
روش های تشخیص و معالجه ی بیماری های انسان یا حیوان
این بند شامل فرآورده های منطبق با تعریف اختراع و مورد استفاده در روش های مزبور نمی شود.منابع ژنتیک و اجزاء ژنتیک تشکیل دهنده ی آن ها و همچنین فرآیندهای بیولوژیک تولید آن ها
آنچه قبلاَ در فنون و صنایع پیش بینی شده باشد.
اگر اختراع به عملکرد مربوط است، طرح صنعتی به ظاهر و زیبایی محصول میپردازد.
طرح صنعتی
تعریف قانونی (ماده ۲۰ قانون ایران):
هر ترکیب خطوط، رنگها یا شکل سهبعدی (با یا بدون رنگ) که شکل یک محصول صنعتی یا صنایع دستی را تغییر دهد.
تعریف ساده:
تزئینات، شکل، رنگ یا بافتی که یک کالا را جذابتر و متفاوت میکند – بدون تغییر در کارکرد آن.
مثال:
– شکل خاص یک گوشی موبایل
– طرح بدنه خودرو
– الگوی پارچه
– ظاهر یک صندلی مدرن
شرط اصلی ثبت طرح صنعتی (ماده ۲۱ قانون):
جدید و اصیل بودن
یعنی:
– قبلاً در هیچ نقطه از جهان منتشر یا استفاده نشده باشد.
– از طریق کاتالوگ، نمایشگاه، فروش یا اینترنت افشا نشده باشد.
چرا ثبت طرح صنعتی ضروری است؟
بدون ثبت، رقیبان میتوانند دقیقاً همان ظاهر را کپی کنند.
با ثبت، مالک برای ۱۰ سال (قابل تمدید تا ۱۵ سال) از حقوق انحصاری برخوردار میشود.
حقوق مالک طرح صنعتی ثبتشده طبق ماده ۲۸ قانون:
الف) حق بهرهبرداری انحصاری در ایران فقط با اجازه مالک
ب) ساخت، فروش، واردات کالا با آن طرح بدون مجوز ممنوع
ج) شکایت قضایی علیه کپیبرداران حتی اگر احتمال کپی در آینده باشد
خدمات موسسه ثبت آلفا در حوزه اختراع و طرح صنعتی
– مشاوره رایگان برای ارزیابی قابلیت ثبت
– جستجوی پیشینه (برای اطمینان از جدید بودن)
– تنظیم اظهارنامه و مدارک فنی
– پیگیری ثبت در اداره مالکیت معنوی
– دفاع در برابر اعتراضات
– تمدید، انتقال یا شکایت از نقض حقوق
تیم تخصصی مهندسان، وکلا و کارشناسان ثبت آلفا با بیش از ۱۰ سال تجربه
فرآیند کاملاً آنلاین – صرفهجویی در زمان و هزینه
برای ثبت ایدهتان، همین حالا با کارشناسان ثبت آلفا تماس بگیرید.